Zona nedir?

Zona, gece yanığı adı ile de bilinen genellikle ileri yaşta görülen sıklıkla gövdede yerleşen kızarık zeminde içi sıvı dolu ağrılı kesecikler şeklinde görülen viral bir deri hastalığıdır. Zonaya neden olan virüs, su çiçeğine neden olan virüs olup bu virüs yıllarca sinir köklerinde saklı kalır ve vücut savunma sisteminin zayıflaması ile genellikle 50 yaştan sonra ortaya çıkar.

Zona kimlerde daha sık görülür?

Yaşlılarda, fiziksel ve emosyonel stresi bulunanlarda, bağışıklık sistemini zayıflatan (lösemi, lenfoma vb) hastalığı olanlarda, bağışıklık sistemini baskılayan ilaç kullananlarda zona hastalığı daha sık görülür

Zona nasıl başlar?

Genellikle ilk bulgu, tek taraflı, belirli bir alanda, yanma, batma, ağrı, kaşıntı ve duyarlılık artışı şeklindedir. Bu bulguları takiben 1-7 gün içinde, aynı bölgede kızarıklık başlar ve genişler. Zamanla bu kızarıklık üzerinde içleri sıvı dolu, nadiren iltihaplı olabilen kabarcıklar gelişir. Daha sonra kabarcıklar kuruyup dökülürler. Tüm bu süre 2-3 hafta kadar sürer. En çok görüldüğü alanlar göğüs, bel, boyun ve yüzdür.  Nadiren döküntü olmadan da hastalık oluşabilmekte ve bu durumda tanı koyulması zorlaşmaktadır.

Zona bulguları nasıl yayılır?

Zonada döküntülerin en önemli özelliği vücudun yalnızca sağ veya sol tarafında yer almasıdır. Yani gövdede diğer tarafa geçmeyen bir özellik gösterir ki bu zona için tipiktir.

Zona bulaşıcı mıdır?

Sadece suçiçeği hastalığı geçirmemiş olan risk altındaki (bağışıklık sistemi zayıf kişiler, yenidoğanlar vb) kişilere bulaşabilir ve su çiçeğine neden olur.

Zona tanısı nasıl koyulur?

Başlangıçta o bölgede kızarıklık ve ağrı olduğunda tanı koymak zordur. Buna benzer ağrılı bir çok hastalık bulunması tanıyı zorlaştırır. Ağrıyı takiben içi sıvı dolu kabarcıkların olduğu dönemde ise tanı dermatolog tarafından rahatlıkla koyulur.

Zona tedavisi nasıldır?

Zonada hastalık 2-3 hafta içinde kendiliğinden de düzelebilir. Tedavideki amaç ağrılı süreci azaltıp, iyileşmeyi hızlandırmaktır. Burada tedavi ilk 3-4 gün içerisinde başlar ise etkili olur.

Zona Tedavisinde hangi ilaçlar kullanılır?

Virusun gelişimini engelleyen antiviral tabletler yanında sınırlı durumlarda bazen antiviral kremler de önerilir. İçi sıvı dolu kabarcıkların derideki bakterilerle enfekte olabilmesi nedeniyle tedaviye antibiyotik kremler eklenebilir.

Zona iz bırakır mı?

Sadece çok şiddetli tutulumun olduğu vakalarda iz kalabilir. Tedaviye erken dönemde başlanması iz kalma ihtimalini düşürür.

Zona yerinde hastalık iyileştikten sonra ağrı devam edebilir mi?

Yaraların iyileşmesini takiben, özellikle 60 yaş üstü hastaların yaklaşık olarak yarısında “postherpetik nevralji “ olarak adlandırılan ağrılı bir dönem gelişir ve bu dönem 12 aya kadar uzayabilir. Bu dönemde ağrı kesici krem ve haplar, antidepresanlar tedavi amacıyla kullanılabilir.