Mantarlar deride, tırnakta, ağız içerisinde çoğalarak hastalık yapabilen mikroorganizmalardır. Tedavi edilmediklerinde vücudun diğer bölümlerine yayılabilirler, çevredekilere bulaşabilirler, kişide bakterilere bağlı daha ciddi enfeksiyonların oluşmasını kolaylaştırabilirler.

Mantarların üremek için sıcağa ve neme gereksinimi vardır ve sıcak iklimler onlar için mükemmeldir. Havuzlar, plajlar, jimnastik salonları, güzellik salonları, yatılı okullar ve camiler gibi ortak kullanım alanları ve ortak kullanılan havlu, terlik, ayakkabı gibi eşyalar mantarların çoğalması ve bulaşması için çok uygundur. Ayrıca pişikler, ayakkabı vurması, su, deterjan, sentetik giysi ve çoraplara bağlı tahrişler de ayaklarda mantar hastalığı gelişmesi için uygun zemin hazırlar. Ayak mantar hastalığı tedavi edilmediğinde tırnaklara bulaşabilir. Mantar özellikle kıvrımlı deri bölgelerine yerleşebilir. Bu bölgelerde genellikle net sınırlı kızarıklık görülebilir. Genellikle aşırı kaşıntılıdır. Tırnağa yerleşmişse şekil ve renk değişikliği gözlenebilir. Ayırıcı tanıyı koymak için dermatologa başvurmak gerekir.

Mantar Hastalıklarının Sebepleri Nelerdir?

Mantar hastalığının yayılımını ve bulaşmasını kolaylaştıran etkenler olarak aşağıdakiler sayılabilir.

• Ayakların ve ellerin nemli, ıslak bırakılması, yıkamadan ya da havuz ve denizden sonra yeterince kurulanmaması.
• Özellikle yaz aylarında kapalı ayakkabıların giyilmesi hem gerekli nemli ortamı hem de bu mantarlar için gerekli oksijensiz ortamın oluşmasına yardım edebilir.
• Yaz aylarında derinin oluşan terden uzun süre arındırılmaması mantar hastalıklarına neden olabilir.
• Kişisel hijyene özen gösterilmemesi mantar hastalığının kişiler arasında bulaşmasını kolaylaştırabilir. Terlik, çorap, ayakkabı, havlu gibi ortak kullanılan eşyalar ya da havuz, plaj gibi ortak kullanım alanları da mantar hastalıklarının üremesi ve bulaşması için uygun bir ortamdır. Ayrıca tırnak makası, törpü gibi aletler vasıtasıyla tırnak mantarının bulaşması kolaylaşabilir.

 

Mantar Hastalıkları Nelerdir?

Mantar türleri değişiklik gösterse bile tedavide önemli bir değişiklik yoktur.

• Tinea pedis (Ayak Mantarı):

Genellikle ayak parmaklarını tutan mantar hastalığıdır. Ayak parmak aralarında ve ayak tabanında deride soyulma, beyazlaşma, kaşıntı, yanma genel belirtileridir.

• Onikomikoz (Tırnak mantarı):

Tırnaklarda meydana gelen mantar hastalığıdır. Özellikle ayak tırnaklarının birinde ya da hepsinde tırnaklarda renk değişimi, tırnaklarda kalınlaşma, tırnaklarda kırılma ve kolay kopma gibi değişikliklere yol açabilir. El tırnaklarında tutulum daha seyrektir. Ayak tırnaklarının tutulumu genellikle ayak mantarına eşlik eder.

 

• Tinea korporis (Vücut mantarı):

Vücudun herhangi bir alanında meydana gelen mantar hastalığıdır. Vücutta mantar bir alanda kızarıklık, pullanma, kaşıntı yakınmalarıyla başlayıp çevreye doğru bir halka şeklinde yayılır. En sık kasıklar ve göğüs alt bölgeleri tutulur. Erkeklerde en fazla kasık, kadınlarda ise nemli bir bölge oluşturan göğüs alt bölgesi, çocuklarda ise bez bölgesinde görülür.

• Tinea kapitis (Saç mantarı):

Kafa derisi ya da saçları tutan mantar enfeksiyonudur. Özellikle çocuklarda görülür. İnsandan insana bulaşan tiplerinde genellikle saçların döküldüğü bir alan ve bu alanda hafif kızarıklık, pullanma oluşur. Saçlar çabuk ele gelir ve kısa sürede saçsız bir alan oluşur. Hayvanlardan bulaşan tipinde ise iltihaplanma çok fazladır, kızarıklık belirgindir, kalıcı saç kaybına neden olabilir.